Zabrze, jak i cały Górnośląski Okręg Przemysłowy, z turystyką się dotychczas nie kojarzyło. Odkąd jednak również do Polski dotarła idea turystyki industrialnej, miasto zaczęło wyrastać na jednego z jej liderów w kraju, dostrzegając w tym szansę na promocję, rozwój i zerwanie z jednostronnym, nie zawsze pociągającym wizerunkiem.

Rozwój Zabrze zawdzięcza przemysłowi, zwłaszcza górnictwu. Już w 1791 r. powstała tu pierwsza kopalnia węgla kamiennego. Przez długie lata skojarzenia z Zabrzem były na tyle jednoznaczne, że nawet po II wojnie światowej nazywane było "stolicą polskiego górnictwa". Tu również umieszczono powstałe w 1981 r. Muzeum Górnictwa Węglowego, do dziś mieszczące się w centrum miasta w budynku dawnego starostwa powiatowego przy ul. 3 Maja. Aby jednak stać się atrakcyjnym ośrodkiem turystyki przemysłowej, nie wystarczy bazować na tradycyjnej formule muzeum. Dlatego Zabrze od kilku lat realizuje projekt pod nazwą "Zabrze – Śląski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej". Chodzi tu o stworzenie kompleksu turystycznego złożonego z obiektów poprzemysłowych, działających na zasadzie muzeum in situ, zwanego popularnie, acz błędnie, skansenem. W jego skład wejdą zabytkowa kopalnia Guido, Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna oraz funkcjonujący już jako oddział Muzeum Skansen Górniczy Królowa Luiza, mieszczący się w nieczynnej, najstarszej zabrzańskiej (i górnośląskiej) kopalni przy ul. Wolności. Jej obiekty po zakończeniu wydobycia zostały wpisane w 1993 r. do rejestru zabytków jako dobra przemysłu i techniki o wartości historycznej na skalę kraju.

Projekt dofinasowywany przez ZPORR objął rewaloryzację części obiektów naziemnych Królowej Luizy, tak by przystosować ją do przyjmowania masowego ruchu turystycznego i prowadzenia działalności turystyczno-kulturalno-oświatowej. Budynki pokopalniane zmieniły swoją funkcję. Recepcję umieszczono w wyremontowanym i przebudowanym magazynie akumulatorów. Po rewaloryzacji wieża wyciągowa szybu Carnall stała się punktem widokowym, a budynek zmiękczalni wód przemysłowych pełni funkcje wystawiennicze i biurowe. Projekt przewiduje również remont udostępnionego wcześniej turystom budynku parowej maszyny wyciągowej i przystosowanie go dla osób niepełnosprawnych, konserwację muru oporowego oraz zakup niezbędnego wyposażenia. Ostateczne zakończenie projektu przewidziane jest na drugi kwartał 2008 r.

I etap projektu Śląski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej – Skansen Królowa Luiza w Zabrzu współfinansowano ze środków Unii Europejskiej oraz środków krajowych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji.

Dojazd
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu mieści się w centrum, w pobliżu dworca kolejowego, w dawnym starostwie powiatowym przy ul. 3 Maja 19. Skansen Królowa Luiza znajduje się przy najdłuższej zabrzańskiej ulicy – Wolności – pod numerem 410, również blisko centrum. Dojście ul. Wolności lub al. Bohaterów Monte Cassino.

Najciekawsze w okolicy
Rynek, zamek i muzeum w Gliwicach
Park Krajobrazowy "Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich"
Starówka w Rybniku i Raciborzu
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
Kościół NMP i św. Bartłomieja w Piekarach Śląskich